In hoeverre zijn robots verantwoordelijk voor hun eigen daden? Hebben autonome robots een eigen verantwoordelijkheid, rechten en plichten? En moeten die dan niet de grondwet worden vastgelegd? Krijgen we dan straks zoiets als een Global RobotID?
Of moeten we robots zien als kinderen van volwassen ouders waarbij we de ouders aansprakelijk stellen? Maar is het zo simpel om de maker van een robot aansprakelijk te maken? Bij ouders is er sprake van twee personen, dat is al ingewikkeld genoeg. Maar als een heel bedrijf verantwoordelijk is? Of eigenlijk een heel bedrijf met alle toeleveranciers?
En wat gebeurt er als robots mensen overleven? Bedrijven overleven? Als ze autonoom zijn kunnen ze zichzelf in stroom voorzien. En als er wat mis is, dan kunnen ze zelf actie ondernemen om zich te laten reparen. Een stukje metaalmoeheid in de knie kan door een eenvoudige ingreep zou hersteld worden. Daar hoeven echt geen mensen aan te passen te komen. En de betaling verloopt volledig automatisch. De robot heeft immers een eigen budget om zichzelf in onderhoud te voorzien.
Doordat het overgrote deel van het budget van een robot wordt uitgegeven aan andere robots, ontstaat er een heuse robot-economie. Waar geld heen-en-weer wordt gepompt en robots elkaar diensten bewijzen. Zij zullen steeds vaker robots vragen omdat die nu eenmaal beter kunnen helpen dan mensen. Wat kunnen mensen nu straks nog?
Mag de robot dan het budget ook aanwenden om zichzelf te ontwikkelen? Om experimenten te doen? Om nieuwe dingen te leren? Om zelfs nieuwe robots te bouwen die langer blijven leven? Of minder stroom nodig hebben? Of minder geluid maken? Precies die zaken waar een robot voor is ontworpen.
Maar als ze dan fouten maken? En hun kinder-robots misschien niet optimaal programmeren? En hun kinderrobots mensen wat aandoen? Zij ze dan verantwoordelijk? En op welke wijze zijn ze dan te straffen? Nog sterker: hoe kunnen we ze dan nog als kleine kwestbare soort nog straffen? Of moeten ze verplicht her-programmeerd worden om voortaan nog alleen boodschappen te doen voor bejaarden?
En wat gebeurt er als een robot moet beslissen bij een gevecht? Wie is de goede en wie is de slechte? En wie bepaalt eigenlijk wat goed en fout is? Dat is meer ethische kwestie en ook nog eens cultuurbepaald. Als een goede robot vecht met een slecht mens en je moet tussenbeide komen, dan gaat de mens altijd voor? Dat is misschien nog wel eens de gemakkelijkste regel.
Maar wat is een mens? Is dat 100% vlees en bloed? Of met protheses aan arm en been? Met kunstorganen? Misschien wel een kunstromp? Wat is straks nog een mens als we alles kunnen namaken? Zit dan in de hersenen? Of juist in het hart?
Genoeg stof om nog even lekker over na te denken. Feit is dat we nu robots in de virtuele wereld toelaten en over enkele tientallen het aantal fysieke robots drastisch zal gaan toenemen. De wereld zal er enorm door veranderen.
