Natuurkundige Vincent Icke(wikipedia) legt in zijn boekje Niks Relatief op een zeer simpele, begrijpelijke doch complete wijze uit wat de relativiteitstheorie van Einstein inhoudt. De inzichten uit deze theorie zullen hun lange termijn uitwerking op de maatschappij niet missen en daarom was dit een must voor mij om te lezen. Icke splitst zijn boekje in twee delen. Eigenlijk zijn het twee boekjes in één. De eerste helft is de uitleg van de theorie in 'gewone' mensentaal. De tweede helft (die pas gelezen kan worden door het boekje om te draaien) geeft de toelichting met formules. Hoewel ik met de formules uit de weg zou moeten kunnen (ooit studeerde ik af als Elektrotechnisch Ingenieur aan de Technische universiteit Delft) was deze techniek toch te ver weggezakt. Daarom heb ik me voornamelijk beperkt tot de gewone taal.

Einstein heeft twee belangrijke zaken gevonden:

• De snelheid van het licht is absoluut en wel altijd 3 x 10⁸ meter per seconde. Waar andere snelheden altijd relatief zijn ten opzichte van snelheden van andere objecten, beweegt het licht altijd precies even snel. Als je met een auto met 50 km/u tegen een (stilstaande) boom rijdt is de relatieve snelheid ook 50 km/u. Als je echter frontaal op een andere auto rijdt die tevens 50 km/u rijdt, dat is de relatieve snelheid 100 km/u met als gevolg veel meer schade. Alléén bij licht werkt het anders! Ten opzicht van de auto beweegt het licht altijd 3 x 10⁸. Zelfs twee lichtstralen ten opzichte van elkaar bewegen altijd met 3 x 10⁸. Dat betekent dus dat c+c=c. Een heel bijzonder fenomeen, maar wel dus wetenschappelijk aangetoond. Hier moeten we het maar mee doen.
• De snelheid van het licht is tevens de absolute maximale haalbare snelheid. Zelfs een object dat voortdurend z’n snelheid verhoogt (elke seconde weer een beetje sneller gaat), krijgt door relativiteitseffecten nooit de snelheid van het licht.

Icke geeft uitleg hoe Einstein tot misschien wel ‘s wereld beroemdste formule E=mc² is gekomen. Ofwel hoe massa en energie samenhangen via een constante c² (want c is de lichtsnelheid en die is constant). Vervolgens toont Einstein aan dat in theorie het mogelijk moet zijn om in de tijd te reizen. Zo is het mogelijk de ruimte in te reizen, daar een jaar over te doen, en dat na een jaar de aarde 150 jaar verder is. In het boekje heeft Icke nagedacht hoe hij zijn dochter van vier dit verschijnsel zou uitleggen. Deze column onder de titel reizen door het heelal heb ik op mensmerk.nl overgenomen. Deze beschouwing is interessant omdat zij openingen biedt om de toekomst te voorspellen.

Icke laat nog zien dat het niet alleen gaat om een theorie. De GPS systemen bijvoorbeeld moeten zich corrigeren voor relativiteitseffecten. Iets waar we elke dag gebruik van maken brengt de relativiteitstheorie tot leven.

Ook laat Icke nog wat vragen achter:

• Als ik in de tijd kan reizen, waarom zien we dan zo weinig ruimtetoeristen uit de toekomst? Leuke vraag. Misschien is er maar beperkte mogelijkheid om terug te reizen. Of zit er nog een absoluut effect in (je kan bvb maar elke 500 jaar terugkeren), hebben we in de toekomst beperkingen gevonden voor het ruimtereizen keren er wel degelijke ruimtereizigers terug maar nemen we de mensen die ze waarnemen niet serieus. Er zijn veel mensen die beweren contact gehad te hebben met de toekomst, maar die worden in onze samenleving absoluut niet serieus genomen. Nostradamus voorspellingen bijvoorbeeld worden zelfden serieus genomen.
• Als ik naar het verleden kan reizen, kan ik dan mijn vader vermoorden waarmee de ‘toekomst’  verandert. Misschien is er wel helemaal geen sprake van ‘toekomst’,  tijd is namelijk relatief. Zelfs het terugreizen is onderdeel van de tijd. Beide toekomsten bestaan dus naast elkaar. En misschien met hen nog wel triljoenen andere ’ toekomsten’

Ook ik heb zelf nog wat vragen:

• Als je vooruit kan reizen in de tijd, kan je dan ook terugreizen? Als we iemand de ruimte insturen die gaat kijken in 2020, kan die persoon dan weer terugkeren in 2007?. Kan dat misschien door met een lagere versnelling (dan 9,8 m/s²) te reizen? Of vallen mensen dan uit elkaar? Of kunnen we robots de ruimte insturen die het verleden gaan verkennen of waarschuwingen sturen?
• Heeft het verouderingsproces van mensen ook relativistische effecten? Het is duidelijk dat als je met een ruimtereis zou ondernemen, daar jonger bij blijft. Ten opzichte van de medemensen op het schip echter niet. Ik heb wel eens begrepen dat mensen die op de hoogste etage van een wolkenkrabber werken, aantoonbaar sneller oud worden dan mensen aan de grond. Kunnen we relativiteit gebruiken om mensen minder snel oud te laten worden?

Al met al is Niks Relatief een leuk boekje dat de marketeer inzicht geeft in de nieuwe producten die in de verre toekomst ontwikkeld moeten worden. Het zal steeds minder gaan om fysieke producten of diensten en steeds meer om virtuele ervaringen. De inzichten in dit boekje leggen hiervoor de basis.